Ekoturizm, doğaya zarar vermeden yapılan, çevreye duyarlı ve yerel halkın ekonomik kalkınmasına katkı sağlayan doğa temelli bir turizm türüdür. Ekoturizm ile hem gezginler hem de otel sahipleri, havayolu şirketleri ve tur operatörleri gibi tedarikçiler, doğal çevrenin korunmasından sorumludur. Çünkü ekoturizmin amacı doğal alanları korumak, yerel kültürleri yaşatmak ve ziyaretçilere sorumlu bir seyahat deneyimi sunmaktır. Kitle turizmine alternatif olarak geliştirilen ekoturizm ile ilgili merak edilen daha fazla detay yazımızda!
Ekoturizm Ne Demek?
Ekoturizm doğayı korumayı, yerel halkı desteklemeyi ve çevreye zarar vermeden seyahat etmeyi hedefleyen bir turizm türüdür. Gezilen ve görülen yerler itibarıyla ekoturizm doğa temelli bir turizm faaliyetidir. Örneğin; bir milli parkta rehber eşliğinde yapılan doğa yürüyüşü, bir köyde geleneksel tarım faaliyetlerine katılmak ya da kuş gözlem turları ekoturizme örnektir. Dünyanın dört bir yanından her yıl milyonlarca gezgin, farklı kültürlerin yaşam tarzlarını, mutfak lezzetlerini deneyimlemek ve ufuklarını genişletmek için farklı destinasyonlara seyahat ediyor. Bunu yaparken de genelde günlük temizlik hizmeti aldıkları otellerde konaklamanın, 24 saat yemek yemenin ve istedikleri zaman, istedikleri kadar duş almanın keyfini çıkarıyorlar. İşte seyahat sırasındaki tüm bu tüketim faaliyetleri ekoturizm ruhuna aykırı.
Ekoturizm nedir ve ekoturizm ne demek sorularının yanıtını özümsemek bu yüzden anlam kazanıyor. Çünkü ekoturizm, katılımcıların doğal çevreyi, yaban hayatını ve ülkenin kültürel mirasını koruma sorumluluğu hissettiği doğa odaklı bir turizm türü olarak öne çıkıyor. Bu sorumluluk hem tüketiciler hem de hizmeti sunan taraf için geçerli. Konaklama kompleksleri inşa eden inşaat şirketleri, büyük oteller için havlu ve çarşaf yıkayan çamaşırhaneler ve turizm sektörü için yemek pişiren catering şirketleri, doğal çevrenin korunmasından eşit derecede sorumludur. Bu anlamda, ekoturizm sadece bir seyahat tarzı değil aynı zamanda doğa bilinci yüksek bir yaklaşımdır. Ziyaretçileri yavaşlamaya, yaşamın doğal akışını takdir etmeye ve yol boyunca karşılaştıkları topluluklara saygı duymaya teşvik eder. Bir ekoturist, doğal kaynaklara zarar veren faaliyetlere katılmak yerine, yerel toplulukları doğrudan destekleyen sürdürülebilir ulaşım seçeneklerini ve deneyimleri tercih eder. Yani ekoturizm, tamamen bilinçli ve çevre dostu seyahat etmekle ilgilidir: biyolojik çeşitliliği korumak, kültürel mirasa saygı göstermek ve insanlar ile gezegen arasında uyumlu bir ilişki geliştirmek ekoturizmin esaslarıdır.
Ekoturizm Özellikleri
- Doğal çevreyi korumaya öncelik verir.
- Yerel halkın gelir elde etmesini ve turizme aktif katılımını destekler.
- Kültürel mirasın korunmasını teşvik eder.
- Ziyaretçilere çevre bilinci kazandırır.
Sürdürülebilir Turizm Nedir?
Sürdürülebilir turizm hem bugünkü hem de gelecekteki kuşakların ihtiyaçlarını gözeterek yapılan, çevreyi koruyan, yerel topluluklara ekonomik ve sosyal fayda sağlayan bir turizm anlayışıdır. Sürdürülebilir turizmde, insanlar kendi ihtiyaçlarını karşılarken, gelecek nesillere de kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri kaynaklar bırakmaya özen gösterir. Örneğin, sürdürülebilirlik yalnızca ormanları ve okyanusları korumaya odaklanmakla kalmaz aynı zamanda yerel topluluklarda adil çalışma koşulları sağlamayı da hedefler. Doğayla uyum içinde inşa edilmiş, ancak yerel çalışanların haklarını hiçe sayan bir turizm projesini düşünün. Bu tamamen sürdürülebilir olarak kabul edilir mi? Benzer şekilde, sürdürülebilir turizmde, aile işletmesi, ev pansiyonları veya topluluk temelli turlar seçilerek yerel ekonomiler desteklenir. Bu şekilde, turizmin ekonomik faydaları yerel topluluktan alınmak yerine yerel topluluğa aktarılır. Ayrıca sürdürülebilirlikte uzun vadeli planlamaya odaklanılır. Örneğin, bir destinasyon doğal kaynakları ve kültürel mirası korumak için ziyaretçi sayısını sınırlayabilir.
Ekoturizm ile Sürdürülebilir Turizm Farkı
Ekoturizm ile sürdürülebilir turizm sıkça karıştırılsa da ikisi farklı anlamlar taşır, hatta biri diğerinin alt dalı sayılabilir. Sürdürülebilir turizm geniş bir çerçeve, ekoturizm ise onun doğa odaklı bir uygulamasıdır. Sürdürülebilir turizm hem bugün hem de gelecek nesiller için doğal, sosyal ve ekonomik kaynakların sorumlu bir şekilde kullanılmasının önemini vurgular. Ekoturizm ise, bu sürdürülebilirlik ilkelerini turizm sektöründe uygulamaya koyan özel bir seyahat biçimidir.
Türkiye’deki Ekoturizm Alanları
Türkiye, ekoturizm alanları konusunda oldukça zengin bir ülke. Ekoturizm alanı deyince akla ilk gelen yerlerin listesi şu şekilde:
- Kavakarası Sığla Ekoturizm Alanı – Muğla
- Çandır Ekoturizm Alanı (Muğla)
- Nazarköy Ekoturizm Alanı – İzmir
- Çamlıyayla Baştepe Ekoturizm Alanı – Mersin
- Hıdırnebi Yaylası Ekoturizm Yolu – Trabzon
- Oylat Ekoturizm Alanı – Bursa
- Antik Dara Ekoturizm Alanı – Mardin
- Sakarçiftliği Ekoturizm Alanı – Kayseri
- Ulukaya Ekoturizm Alanı – Bartın
Dünyada Ekoturizm Alanları
- Panama
- Yunan Adaları
- Yeni Zelanda – Fiordland Ulusal Parkı
- Machu Picchu
- Bhutan Himalaya Vadileri
- Kosta Rika
- Galápagos Adaları
- Costa Rica Monteverde Bulut Ormanı
- Kenya ve Tanzanya Maasai Mara ve Serengeti
Turist Olarak Ekoturizme Nasıl Katkıda Bulunabilirim?
- Enerji tasarrufu sistemleri ve sorumlu atık yönetimi gibi çevreye duyarlı uygulamalar yürüten konaklama yerlerini tercih edebilir,
- Rotaları birleştirerek, mümkün olduğunda paylaşımlı transferleri tercih ederek veya kısa mesafeleri yürüyerek keşfederek ulaşım seçeneklerini verimli bir şekilde kullanabilir,
- Yerel yemekleri deneyerek, yöresel ürünler satın alarak ve kültürel deneyimlere katılarak yerel ekonomiyi destekleyebilir,
- Güvenli bir mesafeyi koruyarak ve resmi yönergeleri izleyerek yaban hayatına ve doğal alanlara saygı gösterebilir,
- Seyahatin boyunca tek kullanımlık plastiklerden kaçınabilir,
- Konaklaman sırasında ışıkları kapatmak ve gereksiz havlu değişimlerini sınırlamak gibi farkındalıklarla enerji tüketimine dikkat edebilir,
- Doğal kaynakların korunmasına yardımcı olan sertifikalı veya sorumlu tur operatörlerini tercih edebilir,
- Destinasyonun kültürel mirası ve gelenekleri hakkında bilgi edinerek yerel geleneklere ve yerel halka saygı gösterebilirsin.
